Daar sta je dan voor de klas. Je hebt een boekenkast vol boeken, maar je kinderen willen ze niet aanraken omdat de wereld van gamen, YouTube kijken en een mobiele telefoon veel interessanter is. "Iedereen doet dit immers en wie leest er nou nog?", hoor je veel kinderen gekscherend zeggen.
Dan hopen wij dat jij instapt en zegt dat het lezen van boeken je in een andere wereld brengt. Niet in de wereld van de telefoon waarin alles al vormen heeft, maar een veel spannendere wereld: de wereld in je hoofd. Waar alles tot leven kan komen op de manier waarop jij wil dat het tot leven komt. In deze artikelreeks leggen we werkvormen uit waarbij je kinderen weer meer in aanraking kan laten komen met boeken en waarmee je ze een begin kan laten maken met het lezen.
Boeken teasen
Teasers vinden we vandaag de dag voor allerlei culturele producten. Denk aan films en videogames waar een tipje van de sluier wordt gelicht, waarna de kijker het eindproduct in handen wil krijgen. De flaptekst van een boek kan ook als een teaser worden gezien. Kan het kleine stukje tekst de lezer verleiden om in het verhaal te duiken? Boektrailers worden steeds vaker door uitgevers online gezet, maar deze geven vaker een globaal beeld van het boek dan dat het echt uitdaagt om het boek open te slaan. Niemand kan een verhaal beter teasen dan jij als leerkracht!
Een dringende oproep!
Van nature zijn wij als leerkracht gewend om een boek helemaal voor te lezen. Zo doe je dat op school en zo zou je het ook thuis voor je eigen kinderen doen. Als je eenmaal ergens aan begint, dan moet je het ook afmaken. Dat geldt eigenlijk voor alles, zo vinden we. Dat het voorlezen van boeken al bijdraagt aan de leesmotivatie van kinderen moge duidelijk zijn, maar je kunt hier nog meer uithalen. Lees namelijk niet het gehele boek voor, maar stop op het juiste moment met voorlezen!
De voorbereiding
Stap 1 - Kies een boek dat in jouw ogen de nodige aandacht verdient, maar deze nog niet krijgt. Het Leven van een Loser of De Waanzinnige Boomhut zijn dus geen goede keuzes, want die zullen de kinderen toch wel pakken. Kies een boek waar de kinderen niet zo snel naar grijpen, maar wat ze eigenlijk wel zouden moeten lezen omdat het zo fantastisch is. Heb je een boek in gedachten? Top, dan ben je klaar voor stap 2!
Stap 2 - Hoog tijd om zelf het boek te lezen. ''Het hele boek?!...''. Ja, het gehele boek. Je moet immers wel weten wat je aan de kinderen verkoopt. Een kok moet ook zijn eigen gerechten proeven voordat hij ze aan zijn gasten voorschotelt, toch? Wel zo fijn! Wanneer je het hele boek hebt uitgelezen, ga je nog even terug naar stap 1. Ben je er nog steeds van overtuigd dat het een geweldig boek is? Zo ja, dan kun je naar stap 3. Twijfel je, zoek dan een ander boek. Je kunt geen boek promoten dat je zelf niet goed vindt. Er wordt wel eens gezegd dat je beter een volwassen boek dat je goed vindt kan promoten dan een kinderboek dat je slecht vindt.
Stap 3 - Het is tijd om het boek aan je groep te introduceren. Dit is eigenlijk een punt waarop je een persoonlijke keuze moet maken, namelijk:
Open of geheim?
Je kunt ervoor kiezen om, voordat je begint met lezen, het boek openbaar te maken. Je kunt een voorbereidend gesprek aangaan over het boek. Wat vinden de leerlingen van de kaft? Is het boek ze wel eens opgevallen? Wat verwachten ze van het boek? Hiermee activeer je de voorkennis en kan het enthousiasme al worden aangewakkerd. Kinderen die het boek al eens hebben gepakt en zijn gestopt zullen minder enthousiast zijn.
Of je kiest ervoor om het boek geheim te houden. Ideaal gezien kaft je het boek zodat niemand kan zien wat je in je handen hebt. Pas wanneer je klaar bent met teasen, laat je een kind de kaft eraf scheuren en presenteer je wat je al die tijd hebt voorgelezen!
Het begin of een passage?
Je kunt een boek prima teasen door gewoon bij de eerste bladzijde te beginnen. Het voordeel van het beginnen bij het begin, is dat je spanning opbouwt. Je bouwt met de groep context op voor het verdere verhaal. Kinderen die besluiten het boek te achteraf pakken, hoeven ook niet opnieuw te beginnen met het verhaal.
Tegelijkertijd kan de aanloop van een verhaal heel lang zijn. Als je het teasen kort en krachtig wil houden (één lesactiviteit van bijvoorbeeld een half uur), dan kan het soms slimmer zijn om een spannende passage te kiezen. Wanneer je voor het teasen meer tijd kunt uittrekken, dan raden wij stiekem wel aan om het verhaal vanaf het begin te lezen.
Stap 4 - Eindigen met een cliffhanger
De kunst van het teasen zit hem in het moment waarop je stopt.
''Toen Ned onder het bed keek, kon hij zijn ogen niet geloven. Is dat...?''
Op dit moment een boek dichtslaan is bijna barbaars, maar wel heel effectief. Wanneer je hebt gekozen om het boek al eerder prijs te geven, kun je aangeven dat het boek in de kast staat en dat kinderen zelf het verhaal kunnen uitlezen. Wanneer je de titel geheim hebt gehouden, kun je een kind de kaft eraf laten scheuren en aan de klas laten vertellen welk boek zojuist een hele groep in zijn greep heeft gehouden. Je kunt er vergif op innemen dat er altijd wel een paar leerlingen het boek zullen willen oppakken en uitlezen!
Denk de volgende keer dus nog een keer na wanneer je een boek wil voorlezen aan je klas. Sommige boeken lenen zich beter om helemaal voorgelezen te worden, met name boeken die voor wat oudere kinderen dan jouw groep bedoeld zijn. Dit vooral qua belevingswereld en woordenschat. Maar wanneer jouw doel is om jouw groep aan het lezen te krijgen, kies er dan eens voor om boeken te teasen! Succes!
Heb jij succesvol een boek weten te teasen? Wij horen graag van je ervaringen, zodat we deze ook met andere leerkrachten kunnen delen. Stuur je ervaringen via Instagram en Facebook of mail naar contact@leesdetectives.nl .Ook voor al jullie vragen natuurlijk!
Opmerkingen